Czarnogóra
Republika Czarnogóry jest niewielkim i bardzo młodym państwem europejskim. Swoją niepodległość proklamowała zaledwie w 2006 r. Wcześniej była częścią Federalnej Republiki Jugosławii (tzw. Nowej Jugosławii). Proces odłączenia się od Federalnej Republiki Jugosławii był pokojowy, a Republika Serbii uznała niepodległość Czarnogóry.
Od 17.12.2010. Czarnogóra posiada status oficjalnego kandydata do Unii Europejskiej.
Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej
Gospodarka Czarnogóry oparta jest przede wszystkim na usługach (po referendum w sprawie niepodległości w 2006 r. gospodarkę zaczęto przekształcać w gospodarkę bardziej opartą właśnie na usługach niż rolnictwie) i znajduje się w fazie transformacji do gospodarki rynkowej.
Główne sektory gospodarki
Ok. 1/4 PKB Czarnogóry stanowi turystyka. Od kilku lat kraj przyciąga każdego roku około trzy razy więcej turystów niż wynosi całkowita liczba jego mieszkańców, co pozwala prognozować dalszy wzrost znaczenia sektora turystyki w gospodarce Czarnogóry. W kraju rozwija się także przemysł wydobywczy (węgiel brunatny, boksyty, rudy żelaza, cynku i ołowiu, sól z salin morskich) oraz drzewno-papierniczy i elektromaszynowy. Grunty orne zajmują tylko 5% powierzchni kraju, zaś łąki i pastwiska ok. 35%. Hoduje się zwierzęta, takie jak np.: owce, bydło, kozy czy drób. Do najpopularniejszych zbóż uprawianych w Czarnogórze zalicza się pszenicę oraz kukurydzę, popularne są również warzywa i rośliny śródziemnomorskie (oliwki, figi, cytrusy).
Tabela najważniejszych wskaźników ekonomicznych:
Wskaźnik | Rok 2019 | Rok 2018 |
---|---|---|
PKB | 4783 mln EUR | 4663 mln EUR |
PKB na jednego mieszkańca | 7495 EUR | 7391 EUR |
Tempo wzrostu PKB w procentach | 3,2% | 3,9% |
Relacja deficytu/nadwyżki finansów publicznych do PKB w procentach | -0,5% | -0,7% |
Relacja całkowitego długu publicznego do PKB w procentach | 59% | 58% |
Stopa inflacji (indeks cen konsumpcyjnych CPI) w procentach | 1,9% | 2% |
Stopa bezrobocia w procentach | 16,2% | 17,1% |
Wartość obrotów handlu zagranicznego | 40 mln USD | 39 mln USD |
Wartość eksportu (w Euro lub USD) | 19,5 mln USD | 19 mln USD |
Wartość importu (w Euro lub USD) | 17 mln USD | 16,8 mln USD |
Relacja deficytu/nadwyżki na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do PKB w procentach | -5,4% | -5,45% |
Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Czarnogórze | 3,4 mld USD | 3,1 mld USD |
Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich kraju urzędowania za granicą (w Euro lub USD) | brak danych | brak danych |
Handel zagraniczny
W ostatnich latach Czarnogóra eksportuje głównie:aluminium, samochody oraz pakowane leki, zaś importuje przede wszystkim: ropę naftową, transformatory elektryczne i elektroniczne, sprzęt nadawczy. Główni partnerzy handlowi Czarnogóry to Serbia, Chiny, Bośnia i Hercegowina, Węgry oraz Niemcy
Inwestycje zagraniczne dotyczą głównie sektora turystyki, a inwestorzy lokują kapitał w nieruchomościach w najatrakcyjniejszych turystycznie częściach kraju.
Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym.
Dzięki uzyskaniu niepodległości w 2006 r. Czarnogóra samodzielnie współpracuje z międzynarodowymi instytucjami finansowymi (Bank Światowy, EBOR) oraz jest członkiem WTO.
Stosunki gospodarcze z Unią Europejską
Czarnogóra wciąż negocjuje członkostwo w UE i ten status determinuje jej relacje gospodarcze z UE. Mimo aspiracji do akcesji, UE nie jest najważniejszym inwestorem w Czarnogórze, a w relacjach handlowych również nie zajmuje czołowego miejsca. Co więcej, UE krytycznie podchodzi do bliskich stosunków gospodarczych Czarnogóry z Chinami.
Dwustronna współpraca gospodarcza
Dwustronna współpraca gospodarcza rozwija się dobrze, ale przestrzeń do jej dalszego rozwoju jest bardzo szeroka. Według danych Banku Centralnego Czarnogóry eksport z Polski do Czarnogóry w 2019 r. wyniósł 23,4 mln EUR, a import 13 mln EUR.
Z Czarnogóry do Polski importujemy: stal i żelazo, urządzenia mechaniczne oraz ich części, papier
i tekturę oraz wyroby z tych materiałów, a także produkty spożywcze. Z Polski do Czarnogóry eksportujemy: meble, papier i tekturę oraz wyroby z tych materiałów, urządzenia mechaniczne i ich części, urządzenia elektryczne, pojazdy, paliwa mineralne, wyroby kosmetyczne, produkty spożywcze, produkty drewniane itd.
Polacy nie tylko wypoczywają, ale także inwestują w Czarnogórze. Czołowe polskie inwestycje to kopalnia rud cynku i ołowiu w Pljevlji oraz kopalnia boksytów w Nikšiciu. Sukcesywnie wzrasta także zakup nieruchomości.