Serbia

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej

Flaga SerbiiGospodarka Serbii opiera się na zasadach rynkowych, swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej, niezależności i samodzielności podmiotów gospodarczych oraz na równoprawności wszystkich form własności.

Serbia stanowi jednolity obszar gospodarczy z jednolitym rynkiem towarowym, pracy, kapitału i usług. Wpływ gospodarki rynkowej na sytuację materialną i socjalną zatrudnionych regulowany jest poprzez dialog społeczny między związkami zawodowymi i pracodawcami.

Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej może być ograniczona ustawą w celu ochrony zdrowia publicznego, środowiska naturalnego, zasobów naturalnych oraz dla zapewnienia bezpieczeństwa państwa. Wszystkie podmioty działające na rynku (krajowe i zagraniczne) mają jednakowy status prawny. Zabronione, poza wyjątkami przewidzianymi w ustawach, są działania ograniczające konkurencję, sprzyjające powstawaniu monopoli czy wykorzystywaniu dominującej pozycji na rynku.

 

Główne sektory gospodarki

Rolnictwo: 9,8%
Przemysł: 41,1%
Usługi: 49,1%

 

Główne produkty rolne: pszenica, kukurydza, słonecznik, buraki cukrowe, winogrona / wino, owoce (maliny, jabłka, wiśnie), warzywa (pomidory, papryka, ziemniaki), wołowina, wieprzowina i
produkty mięsne, mleko i produkty mleczne;

Przemysł: samochody, metale nieszlachetne, meble, przetwórstwo spożywcze, maszyny, chemikalia, cukier, opony, odzież, farmaceutyki.

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych

Wskaźnik  Rok 2019  Rok 2018 
PKB  53 mlrd USD  47,04 mlrd USD 
PKB na jednego mieszkańca  7,992.0 USD   7,246.7 USD 
Tempo wzrostu PKB w procentach  4,0%   4,4% 
Relacja deficytu/nadwyżki finansów publicznych do PKB w procentach  -0.5% -0.7% 
Relacja całkowitego długu publicznego do PKB w procentach  52%  53,8% 
Stopa inflacji (indeks cen konsumpcyjnych CPI) w procentach  1,9%  2,0% 
Stopa bezrobocia w procentach  9.5%  10.3% 
Wartość obrotów handlu zagranicznego (w Euro lub USD)  46,360.1 mln USD  45,109.0 mln USD 
Wartość eksportu (w Euro lub USD)   19,629.8 mln USD  19,226.5 mln USD 
Wartość importu (w Euro lub USD)  17,533.4 mln USD  16,271.4 mln USD 
Relacja deficytu/nadwyżki na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do PKB w procentach  brak danych   -5,7% 
Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w kraju urzędowania (w Euro lub USD)  3,8 mlrd EUR  3,2 mlrd EUR 
Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich kraju urzędowania za granicą (w Euro lub USD)  brak danych  brak danych 

 

Handel zagraniczny

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne

Wg „Financial Times” Serbia zajmuje pierwsze miejsce na świecie pod względem liczby bezpośrednich inwestycji zagranicznych w stosunku do wielkości jej gospodarki. Według listy rankingowej na 2019 r. na szczycie znajduje się Serbia ze wskaźnikiem 11,92 punktu, czyli o 1,33 punktu więcej niż w ubiegłym roku. Z opublikowanego badania wynika, że Serbia przyciągnęła w 2019 roku 107 projektów bezpośrednich inwestycji zagranicznych, o 26 więcej niż w 2017 r.

Wiodącymi sektorami w Serbii pod względem bezpośrednich inwestycji zagranicznych w 2019 roku były: przemysł motoryzacyjny, w tym części samochodowe, branża spożywcza i tytoniowa, tekstylia oraz sektor nieruchomości. Razem stanowiły one ponad połowę nakładów (dokładnie 54 procent) wszystkich projektów BIZ.

Szczególnym ważnym dla Serbii jest fakt, o którym pisał brytyjski magazyn, że w ubiegłym roku udało się krajowi przyciągnąć 57% wszystkich bezpośrednich inwestycji w regionie. Bowiem z dziewięciu miliardów EUR inwestycji przeznaczonych dla tego regionu Serbia otrzymała sześć. Aby to osiągnąć, Serbia musiała zaoferować inwestorom wyjątkowo najkorzystniejsze warunki w czasie, gdy inne kraje bałkańskie również oferowały tanią siłę roboczą i ziemię za niewielkie pieniądze.

Według Narodowego Banku Serbii najwięcej bezpośrednich inwestycji zagranicznych w ubiegłym roku pochodziło z Francji - 710,7 mln euro, następnie z Hongkongu - 434,5 mln, Holandii - 317,5 mln, Niemiec - 263,7 mln i Rosji - 237,3 mln. euro. Obserwując obszary, w których inwestorzy zagraniczni inwestują najwięcej, dane NBS pokazują, że w przemysł przetwórczy zainwestowano
924,8 mln euro, transport i magazynowanie 660,1 mln euro, w następnej kolejności w działalność finansową, budownictwo i przemysł wydobywczy.

Na wzrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Serbii wpływa przede wszystkim stabilność polityczna, coraz lepsza infrastruktura, relatywnie tania i wysyłka jakościowo siła robocza, otwartość handlowa Serbii, ale także duża liczba stref przemysłowych, w których powstają nowe zakłady, rozbudowa istniejących, które są bliskie dużych miast.

 

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne netto (% of PKB)

2015 5,4%
2016 5,5%
2017 6,6%
2018 8,2%

Źródło: Eurostat

 

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską

Obroty towarowe z krajami UE stanowią ponad 60% wymiany handlowej Serbii.

Serbia złożyła wniosek o członkostwo w UE w grudniu 2009 r. Status kraju kandydującego otrzymała w marcu 2012 r. W 2013 r. Rada Europejska zatwierdziła zalecenie Komisji o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Serbią. Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu pomiędzy UE i Serbią wszedł w życie we wrześniu 2013 r., 21 stycznia 2014 r. oficjalnie otwarto negocjacje akcesyjne z Serbią.

Od rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych Serbii w styczniu 2014 r. otwarto 12 z 35 rozdziałów, z których dwa tymczasowo zamknięto. Ogólne tempo negocjacji będzie nadal zależeć od postępów Serbii w zakresie reform, w tym od tempa reform rządów prawa i normalizacji stosunków z Kosowem.

Cła na wszystkie produkty przemysłowe i rolne pochodzące z Serbii do UE (oprócz kilku produktów rolnych chronionych preferencyjnymi kontyngentami taryfowymi) zostały zniesione przez UE w 2000 r. Stopniowa redukcja ceł importowych dla towarów pochodzących z UE nastąpiła w styczniu 2009 r., kiedy Serbia dobrowolnie rozpoczęła wdrażanie związanej z handlem części Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu. Najbardziej wrażliwe produkty rolne dla serbskich rolników pozostaną chronione przy pomocy ceł do czasu przystąpienia Serbii do UE, w szczególności wszelkiego rodzaju mięsa, jogurty, masła, niektóre rodzaje sera, miodu, niektóre warzywa, mąka (z ochroną celną w wysokości od 20 % do 50% klauzuli największego uprzywilejowania, stosowanej przez Serbię wobec reszty świata.

 

Dwustronna wymiana handlowa

Od 2010 r. notowane jest wyraźne ożywienie w handlu zagranicznym pomiędzy Polską i Serbią.

Obroty Polska-Serbia:

Rok  Eksport  Import  Saldo 
2011  274,9  102,5  172,4 
2012  362,1 107,1  255,0 
2013  634,2  157,4  476,9 
2014  653,8  181,2  472,6 
2015  615,0  210,4  404,6 
2016  698,1  254,3  443,8 
2017  808,1  325,5   482,6 

   



 

W mln EUR; na podst.: Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii RP, Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju RP 

 

Najważniejsze pozycje polskiego eksportu do Serbii:

  • silniki spalinowe tłokowe z zapłonem samoczynnym,
  • części i akcesoria samochodów,
  • artykuły higieny osobistej,
  • drut miedziany,
  • sprzęt oświetleniowy i sygnalizacyjny do pojazdów,
  • koks i półkoks.

 

Najważniejsze pozycje polskiego importu z Serbii:

  • papier i tektura,
  • nowe opony pneumatyczne z kauczuku,
  • samochody osobowe,
  • meble do siedzenia i spania oraz ich części,
  • owoce zamrożone,
  • izolowane druty, przewody elektryczne,
  • papier i karton powlekany,
  • blachy grube i cienkie.

 

Polscy przedsiębiorcy chętnie sprowadzają z Republiki Serbii maszyny i urządzenia mechaniczne, elektryczne oraz ich części, w tym samochodowe: zestawy przewodów zapłonowych, opony samochodowe oraz części do siedzeń i innych elementów wyposażenia. Z kolei polski eksport do Serbii w przeważającej części obejmuje części i akcesoria do pojazdów samochodowych, tworzywa sztuczne i produkty z tworzyw sztucznych, a także koks i półkoks z węgla kamiennego.

Dynamika i struktura polsko-serbskiej wymiany handlowej na przestrzeni lat ulegały znacznym zmianom, na co wpłynęła, między innymi, transformacja systemów gospodarczych obydwu krajów. Obecnie zauważalny jest dynamiczny wzrost obustronnej wymiany handlowej. W 2018 roku około 33% wartości wzajemnych obrotów handlowych przypadło na import z Republiki Serbii, z kolei udział polskiego eksportu do Republiki Serbii wyniósł 67%.

Polska od wielu lat notuje dodatnie saldo w wymianie handlowej z Serbią, co świadczy o tym, że jest to rynek chłonny i otwarty na polskie produkty.

Z punktu widzenia potencjału najciekawsze i najbardziej obiecujące wydaja się być wszystkie segmenty, które charakteryzuje zaawansowany stopień wiedzy i stosowanych procesów technologicznych w odniesieniu do produktów, które umożliwiają długoterminowy wzrost gospodarczy, tj. takie sektory jak ekologia, transformacja cyfrowa, czy odnawialne źródła energii.

 

* Źródło: E-Gargo
* Źródło: Główny Urząd Statystyczny Serbii
* Ministerstwo Rozwoju i technologii
* Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii RP,
* Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju RP*
* CIA World Fact Book
* Eurostat

W naszym Serwisie używamy plików cookies. Korzystając dalej z Serwisu, wyrażasz zgodę na stosowanie plików cookies zgodnie z Polityką prywatności.
Wyrażenie zgody jest dobrowolne, w każdej chwili można ją cofnąć poprzez zmianę ustawień dotyczących plików „cookies” w używanej przeglądarce internetowej.
Kliknij „Akceptuję”, aby ta informacja nie wyświetlała się więcej.